Edin Terzic đã trở thành một trong những câu trả lời bất ngờ nhưng thuyết phục nhất cho câu hỏi về “ai là HLV kiến tạo ra những cầu thủ đắt giá nhất mọi thời đại?”. Tên ông — Edin Terzic — xuất hiện ngay trong những dòng đầu khi bàn về việc xây dựng và chuyển hóa tài năng trẻ tại Borussia Dortmund: từ mối quan hệ với Jude Bellingham, Jadon Sancho đến việc quản trị một Erling Haaland đầy khát vọng. Bài viết này phân tích hệ tư tưởng huấn luyện, quy trình phát triển nhân sự và di sản mà Terzic để lại tại Dortmund, dựa trên các phát biểu, dữ kiện và thành tích đã được ghi nhận.
Bối cảnh và mục tiêu huấn luyện
Edin Terzic, ở tuổi 42, từng là trợ lý cho Slaven Bilic tại West Ham — nơi ông làm việc với các cầu thủ trẻ như Declan Rice — trước khi trở thành nhân tố trung tâm trong quá trình hồi sinh Borussia Dortmund. Ông không chỉ được nhìn nhận là HLV sở hữu tư duy chiến thuật linh hoạt mà còn là một “kiến trúc sư” phát hiện và tối ưu hoá tiềm năng cá nhân của cầu thủ trẻ.
Thành tích thực tế của Terzic tại Dortmund gồm Cúp Quốc gia Đức 2021, một mùa giải Bundesliga 2022–23 chỉ kém Bayern Munich về hiệu số, và đỉnh điểm là việc dẫn đội tiến đến trận chung kết Champions League 2024. Sau trận chung kết đó, ông đã quyết định chia tay đội bóng — một quyết định mang tính chuyên môn và tầm nhìn cá nhân: “Tôi tin rằng mình đã đưa Dortmund đi xa nhất có thể và muốn một thử thách mới”.
Edin Terzic trong buổi họp báo tại Dortmund, biểu tượng cho thời kỳ phục hưng đội bóng
Nghệ thuật quản trị con người: nguyên tắc và thực hành
Một trong những luận điểm trung tâm về Terzic là quan niệm “nghệ thuật dùng người”. Ông nhấn mạnh rằng để cầu thủ đạt được điều đặc biệt, cần tạo cho họ “một điều gì đó đặc biệt ở ngoài sân cỏ” — tức là kiến tạo môi trường tinh thần, trách nhiệm và vai trò phù hợp. Tư tưởng này hiện hữu rõ trong cách ông đối xử với từng cá nhân: từ vai trò “người anh lớn” với Jude Bellingham đến cách tiếp cận mềm mại hơn với Jadon Sancho.
Terzic phát biểu: “Tôi đã nói với cậu ấy rằng có thể tôi sẽ không ở đây khi cậu ấy vô địch Champions League, nhưng tôi sẽ ở đây khi cậu ấy giành danh hiệu đầu tiên trong sự nghiệp.” Thực tế ông trao băng đội trưởng cho Bellingham khi mới 19 tuổi là minh chứng cho cách dùng người dựa trên phát triển lãnh đạo và trách nhiệm.
Vai trò đa dạng của một HLV
Terzic cho rằng HLV phải kiêm nhiều vai: “Đôi khi bạn là một người anh, đôi khi là một người cha, đôi khi bạn phải là một luật sư và đôi khi là thẩm phán.” Quan điểm này vừa phản ánh chiều sâu tâm lý của ông, vừa cho thấy tính linh hoạt trong quản lý nhân sự, đặc biệt với nhóm cầu thủ trẻ dễ nhạy cảm nhưng giàu tiềm năng.
Bellingham, Haaland và Sancho dưới bàn tay huấn luyện của Edin Terzic
Công thức phát triển tài năng: kỹ năng, tâm lý và bối cảnh triển khai
Terzic không tin vào “công thức một kích thước cho tất cả”. Ông phân loại tài năng theo các yếu tố kỹ thuật, tâm lý và thái độ: Erling Haaland cần được duy trì khát vọng; Jadon Sancho cần giữ được niềm vui chơi bóng nhưng đồng thời rèn luyện tính chuyên nghiệp. Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của những quy tắc tập thể: “Điều duy nhất mà các cầu thủ ghét hơn cả các quy tắc, đó là khi không có quy tắc nào cả.”
Từ góc độ chiến thuật, Terzic được mô tả là người biết khai thác điểm mạnh cá nhân vào mô hình đội: biến những phẩm chất cá nhân thành các vai trò chiến thuật cụ thể, đồng thời giữ kỷ luật chung để bảo đảm tính hiệu quả của hệ thống.
Edin Terzic trao đổi thân mật với học trò Jadon Sancho ở trung tâm huấn luyện Dortmund
Di sản tại Dortmund và ý nghĩa dài hạn
Di sản Terzic tại Dortmund mang hai tầng ý nghĩa rõ rệt: (1) nâng tầm các cầu thủ trẻ thành những ngôi sao đẳng cấp thế giới; (2) để lại một mô hình lãnh đạo và phát triển nhân sự có tính hệ thống. Việc đánh bại những đối thủ lớn như PSG và Atletico Madrid trên hành trình tới chung kết Champions League 2024 — với một đội hình bị đánh giá thấp — là bằng chứng cho hiệu quả của phương pháp ông áp dụng.
Quyết định rời Dortmund sau trận chung kết cũng phản ánh một nhà thực thi có tầm nhìn: ông muốn tìm thử thách mới, đồng thời khẳng định rằng việc xây dựng dự án dài hạn cần người có kế hoạch phù hợp — chứ không chỉ dựa trên cá nhân HLV.
Kết luận
Edin Terzic đã đóng vai trò kiến tạo cho một thời kỳ phát triển quan trọng của Borussia Dortmund — một HLV kết hợp kiến thức chiến thuật và nghệ thuật quản trị con người để chuyển hoá tài năng thành thành công tập thể. Di sản của ông tại Dortmund không chỉ là danh hiệu hay trận chung kết Champions League, mà còn là mô hình phát triển cầu thủ trẻ và một tinh thần tổ chức chuyên nghiệp. Bạn đánh giá thế nào về ảnh hưởng dài hạn của Terzic đối với Dortmund và bóng đá châu Âu? Hãy để lại ý kiến của bạn.
