Barcelona, một trong những câu lạc bộ bóng đá danh giá và thành công nhất thế giới, là giấc mơ của bất kỳ HLV nào. Và trong lịch sử, đã có đến 8 HLV người Anh hiện thực hóa giấc mơ đó, với những mức độ thành công khác nhau.
Có thể bạn sẽ bất ngờ, nhưng người Anh đã có ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành và phát triển của Barcelona. Từ những ngày đầu thành lập năm 1899, dấu ấn của những người con xứ sở sương mù đã in đậm trong lịch sử CLB. Và trên băng ghế huấn luyện, HLV người Anh gần nhất đã dẫn dắt Barca vào mùa giải 1996-1997 và giành được 3 danh hiệu.
Hãy cùng chúng tôi nhìn lại hành trình của ông, cũng như 7 người đồng hương khác đã từng viết nên những câu chuyện đầy thú vị trên băng ghế huấn luyện của Gã khổng lồ xứ Catalan.
Huyền thoại Sir Bobby Robson: Một mùa giải đầy cảm xúc
Bobby Robson chính là HLV người Anh gần nhất dẫn dắt Barca. Dù chỉ tại vị một mùa giải duy nhất (1996-1997), nhưng đó là một mùa giải đầy biến động và cảm xúc.
Nối tiếp di sản của Thánh Johan
Sir Bobby Robson đến với Barca trong bối cảnh đầy thách thức, khi phải kế nhiệm một tượng đài vĩ đại – Johan Cruyff. “Thánh Johan” không chỉ là huyền thoại trên sân cỏ, mà còn là kiến trúc sư tạo nên lối chơi tiki-taca đẹp mắt và thống trị của Barca.
Khởi đầu của Robson khá ấn tượng, khi đưa Barca lên đỉnh La Liga vào tháng 10 với những chiến thắng đậm đà. Tuy nhiên, giai đoạn sau đó, Barca thi đấu bất ổn, thua 3 và hòa 2 trong 8 trận từ tháng 2 đến đầu tháng 3 năm 1997.
Cú hat-trick định mệnh của Ronaldo và màn lội ngược dòng ngoạn mục
Trận tứ kết lượt về Copa Del Rey với Atletico Madrid ngày 12/3/1997 là thời khắc mang tính bước ngoặt. Bị dẫn trước 3-0 trên sân nhà Camp Nou, chiếc ghế của Robson như “ngồi trên đống lửa”, CĐV la ó đòi sa thải ông.
Tuy nhiên, trong hiệp 2, Ronaldo “béo” – bản hợp đồng được Robson đưa về – đã tỏa sáng rực rỡ với một cú hat-trick. Luis Figo và Juan Antonio Pizzi ghi thêm 2 bàn, giúp Barca lội ngược dòng ngoạn mục, thắng 5-4, giữ ghế cho Robson và mở ra một chương mới cho triều đại của ông.
Vinh quang và chia tay trong vinh quang
Từ thời khắc ấy, Barca thi đấu thăng hoa, vô địch Copa del Rey và Cup Winners’ Cup, cùng Siêu cúp Tây Ban Nha hồi đầu mùa. Dù không thể đuổi kịp Real Madrid ở La Liga, nhưng Robson đã ra đi trong vinh quang, để lại di sản là lối chơi tấn công rực lửa và đặc biệt là Ronaldo “béo” – người ghi 47 bàn sau 49 trận.
Ronaldo sau này chia sẻ: “Tôi tự hào khi được làm việc với Sir Bobby. Ông ấy là một HLV tuyệt vời và một con người tuyệt vời. Ông ấy như một người cha đối với tôi. Tôi đã có rất nhiều HLV trong sự nghiệp, nhưng điều khác biệt giữa họ và Sir Bobby là lòng nhân ái và mối quan hệ của ông ấy với các cầu thủ.”
Terry Venables – “El Tel”: Người chấm dứt cơn khát La Liga của Barca
Từ QPR đến Barca: Câu chuyện cổ tích thời hiện đại
Terry Venables được biết đến với biệt danh trìu mến “El Tel” – cái tên thân thuộc mà người hâm mộ Barca dành tặng ông.
Trước khi đến Barca, Venables đã đưa QPR từ giải hạng Hai lên chung kết FA Cup, sau đó là vị trí thứ 5 giải hạng Nhất và giành vé dự cúp châu Âu mùa 1983-1984. Chính thành tích ấn tượng này đã giúp Venables lọt vào “mắt xanh” của Sir Bobby Robson – lúc này là bạn của phó chủ tịch Barca, và được giới thiệu cho vị trí HLV.
“Cuộc gọi đến bất ngờ”, Venables kể lại với BBC vào năm 2014. “Tôi không thể tin được. Chuyển đi từ QPR đến Barcelona thật tuyệt vời và nó sẽ không bao giờ xảy ra nữa. Sân vận động, cơ sở vật chất – tất cả đều khác biệt so với Loftus Road.”
Chấm dứt cơn khát La Liga và nỗi đau Champions League
Khi Venables tiếp quản, Barca đã nếm trải thành công ở Copa del Rey (1981 và 1983) và Cup Winners’ Cup (1979 và 1982), nhưng đã 10 năm họ chưa vô địch La Liga, kể từ thời của Cruyff.
Venables đã giúp Barca giải cơn khát danh hiệu ngay trong mùa giải đầu tiên, với 10 điểm nhiều hơn Atletico Madrid – một khoảng cách rất lớn thời điểm đó. Tiền đạo người Scotland Steve Archibald – người được El Tel đưa về từ Spurs để thay thế Diego Maradona – là vua phá lưới CLB với 15 bàn.
Mùa giải tiếp theo, Barca tiến đến trận chung kết Cúp C1 đầy kịch tính. Trên sân nhà Nou Camp, họ đã gục ngã trước Steaua Bucharest sau loạt sút luân lưu, khi cả 4 cầu thủ đá hỏng. Dù sau đó giành Copa de la Liga, nhưng đó là nỗi đau khó nguôi ngoai với NHM Barca.
Mùa hè 1986, Venables mang về Gary Lineker và Mark Hughes, nhưng Barca chỉ về nhì La Liga (sau Real Madrid) và bị loại ở tứ kết UEFA Cup. Tháng 9/1987, Venables bị sa thải.
Vic Buckingham – “Kiến trúc sư” của triết lý bóng đá tổng lực
Vic Buckingham là cái tên ít được biết đến, nhưng ông là người đặt nền móng cho triết lý bóng đá tổng lực của Rinus Michels (người thầy của Johan Cruyff) tại Ajax và Barcelona. Chính Buckingham là người đã trao cho Cruyff trận ra mắt Ajax.
“Bóng đá vị nghệ thuật”
Buckingham bị ám ảnh bởi lối chơi tấn công đẹp mắt, đề cao kỹ thuật cá nhân và sự linh hoạt trong di chuyển. Graham Williams, học trò của ông tại West Brom, từng miêu tả trong cuốn sách “Mister”:
“Ông ấy chỉ quan tâm đến việc chuyền và di chuyển. Ông ấy không quan tâm đến phòng ngự. Ông ấy muốn thấy những pha bóng kỹ thuật và bàn thắng, những pha bóng bật tường và di chuyển… Ông ấy luôn nói rằng ông ấy muốn chúng tôi chơi bóng như kem và sô cô la. Đó là câu cửa miệng của ông ấy. Hãy cứ uyển chuyển, như kem và sô cô la vậy.”
Mùa giải đầu tiên (1969-1970) của Buckingham tại Nou Camp không thành công. Nhưng ở mùa giải thứ hai, triết lý “bóng đá tấn công” của ông đã giúp Barca giành Copa del Rey và về nhì La Liga (chỉ sau Valencia do kém thành tích đối đầu). Tuy nhiên, Buckingham vẫn bị sa thải để nhường chỗ cho Michels.
Những HLV người Anh khác
Bên cạnh 3 cái tên nổi bật, lịch sử Barca còn ghi nhận 5 HLV người Anh khác:
- Jack Greenwell (1917-1923 & 1931-1933): Là HLV duy nhất 2 lần dẫn dắt Barca. Ông giành 2 Copa del Rey, 5 chức vô địch Catalan.
- James Bellamy (1922-1923): Dẫn dắt Barca giành chức vô địch La Liga đầu tiên trong lịch sử. Tuy nhiên, ông cũng là HLV phải nhận thất bại nặng nề nhất (1-12 trước Athletic Bilbao năm 1931).
- Ralph Kirby (1924-1926): Giành 1 chức vô địch Catalan và 1 Copa del Rey.
- Alf Spouncer (1923-1924): Giành 1 chức vô địch Catalan.
- John Barrow (1917): Được coi là HLV đầu tiên của Barcelona.
Kết luận
Dù không tạo ra nhiều thành công vang dội như các HLV người Hà Lan, nhưng những HLV người Anh đã để lại dấu ấn riêng trong lịch sử Barcelona. Họ là minh chứng cho thấy bóng đá không biên giới, và tài năng có thể đến từ bất cứ đâu.
